SARIMANOKS EMERGENTE DETECTIVE BUREAU
In de tijd dat op de zuidoost Aziatische eilanden nog volop, thans uitgestorven, visetende hoendersoorten leefden, landde er op het strand van het Filipijnse Mindanao een uitheemse kano, een zogenaamde Vinta. In 1985 werd dit scheepsmodel nagebouwd onder de naam Sarimanok om aan te tonen dat er oceanen mee konden worden overgestoken. Het schip was volledig gemaakt van plantaardige elementen, er werd geen enkele spijker gebruikt. Er waren geen navigatie instrumenten om te gebruiken en de matrozen vertrouwden op sterren om hen te leiden. Ze doorkruisten de Indische Oceaan van Bali naar Madagaskar. Er zijn twee boeken over de reis geschreven ('Sarimanok' door Bob Hobman, Grasset, 1989 en 'Sarimanok' door Albrecht Schaefer, Goldmann, 2000) en er is de film 'Voyage of the Sarimanok (Bali to Madagascar)', winnaar van het La Plagne Festival van Mountain Films.
De Sarimanok is een legendarische vogel in de Filipijnse cultuur. Ik word afgebeeld als een felgekleurd haantje met een vis in mijn snavel of klauwen. Voor jou wellicht een abstract droombeeld, in hun ogen sta ik symbool voor aanzien en voorspoed.
Die gasten van BZ zijn hardstikke gek. Hebben ze rondgebazuind dat ik niet rechtschapen zou zijn. Omkoopbaar! Omdat ik me kritisch heb uitgelaten over sommige internationale organisaties, zoals het IPCC. Wilden ze bij de Recherchedienst in Zoetermeer persé mijn paspoort zien, omdat ze anders mijn vergunning niet konden verlengen. Moest ik weer terug om dat op te halen. Allemaal pesterij. Gelukkig beschouwen ze me als een ongevaarlijke gek anders had ik mijn paspoort helemaal niet nodig gehad. Want ik ben niet gek! Dat ik me sceptisch uitlaat over die dystopische gaia-adepten betekent niet dat ik een staatsgevaarlijke terrorist ben. Ja, ik ben klimaatscepticus. En nee, ik ben niet onbetrouwbaar.
Oké. Ik weet wat je vragen wil. Hoe is het mogelijk dat Pacha en ik dezelfde ongebruikelijke naam dragen, terwijl mijn ouders uit de Filipijnen komen en de zijne uit India? Zo gangbaar is die naam niet. Alleen onze Aziatische trekken hebben we gemeen. Dat mijn naam genoemd wordt op het geboorte-kaartje van Hasan Pacha zegt wellicht iets over de Islamitische achtergrond van zijn vader (sarimanok staat voor ‘geluk’ bij de oorspronkelijk islamitische bevolking van het Filipijnse Mindanao), of over de hindoestaanse voorouders van zijn moeder (Sarimanok zou een avatar zijn van de hindoestaanse harpij Garuda, het vliegtuig van Vishnu en de verslinder van het kwaad).
Onze bedenker vond mijn naam vast mooier dan de zijne.
Wellicht is het gewoon toeval, hoeveel mensen hebben niet dezelfde naam zonder aanwijsbaar oor-zakelijk verband? Al gelooft niet iedereen dat toeval werkelijk bestaat.
Sommigen denken dat alles al van te voren door God is vastgelegd (predestinatie) en anderen ver-moeden dat we gewoon onvoldoende details kennen om het oorzakelijke verband te zien, de zogenaam-de reductionisten. Natuurlijk is het waarschijnlijker dat iemand Mohammed heet in plaats van Sarima-nok maar de kans dat je dezelfde naam tegenkomt in mijn MAGazines wordt enorm vergroot doordat de MAGistratie door mijzelf is samengesteld.
Onze bedenker heeft uiteindelijk voor mijn naam gekozen.
Wat zeg je? Je hebt nog nooit van de reductionisten gehoord? Nou, dat wil ik best geloven. Het is iets uit de vorige eeuw. Vooral in de natuurkunde waren er veel aanhangers van het reductionisme. Ze ge-loofden dat als je maar precies weet wat de kleinste deeltjes zijn waaruit alles bestaat en waar die zich op elk moment bevinden, je elke denkbare vraag kunt beantwoorden. Ook over de toekomst. Vooral ook over de toekomst!
Waarmee ze geen rekening hadden gehouden was dat sommige dingen eenvoudig niet zijn te voorspellen. Dat werd op niet mis te verstane wijze aangetoond met de ontdekking van het 'vlinder-ef-fect' en 'fractalen'.ℜ Bovendien bleken er netwerken te bestaan die je niet zomaar kunt reduceren. Bij-voorbeeld een ecologisch systeem. Al ken je elk plantje, diertje en bacterietje dat er leeft, dan weet je nog niets over hun verwevenheid. Ze vormen een complex geheel dat veel meer is dan je op het eerste gezicht zou verwachten. Zo'n ingewikkeld adaptief systeem is 'emergent'. Dat wil zeggen, het geheel is meer dan de som der delen. Er is zomaar iets bijgekomen, alsof het uit het niets is opgedoken.
Ja, nu wil je natuurlijk weten waarom ik mijn detective bureau emergent noem.
Enerzijds is het een eerbetoon aan Douglas Adams, schrijver van o.a. het Pythoneske Dirk Gently's Holistic Detective Agency (1987). Anderzijds geloof ik, net als Gently, in een fundamentele onderlinge verbondenheid van alle dingen. De universele wisselwerking, zeg maar. Vandaar al die MAGazines. In plaats van naar het holistisch geheel verwijs ik evenwel naar het emergente opdoemen van iets dat er nog niet was. Het is mijn plicht als detective om het onzichtbare zichtbaar te maken, zekerheden in twijfel te trekken en, soms, onwerkelijkheid in werkelijkheid te veranderen.
Het zijn vreemde tijden die ons wachten.
Hoor je ook dat getingeltangel? Het lijkt wel een klokkenspel...?
EERST VALLEN ER WAT LOSSE NOTEN, ALS DWARRELENDE HERFSTBLA’REN
DAN KOMT HET ONDERSCHEID; BRUIN EN BOL EN SCHRIL EN PUNTIG
LANGS SPINRAG RIJGEN DRUPPELTJES AANEEN TOT KLATERENDE STRALEN
VAN ALLE EMERGENTIES VERVULT MUZIEK DE MEESTE WENSEN